Kioto w jeden dzień? Sprawdź, których atrakcji Kioto nie wolno pominąć

Wokół stacji kolejowej, od której większość turystów zaczyna przygodę z Kioto, stoją klockowate szare budynki. Liczyłam na feerię barw, na dźwięki gongów, na ucieleśnienie Japonii z filmów Kurosawy, a miasto wydaje się wyprane z kolorów, do tego ten nudny prostokątny układ ulic. Ot, takie sobie miasto. A gdzie świątynie? A gdzie czar dawnej Japonii? Gdzie gejsze, gdzie mnisi, gdzie egzotyka, gdzie orientalizm?

Spokojnie. Przecież liczy się to, co niewidzialne dla oka. Buddyjscy mnisi wolą oglądać gałęzie z pączkami kwiatów zanim rozkwitną wiśnie, bo pączki są zapowiedzią czegoś pięknego. Japończycy cenią sobie pojęcie wabi sabi, które oznacza coś niekompletnego, pięknego niekonwencjonalną pięknością. Kioto jest idealnym ucieleśnieniem tej idei. To miasto ukrywające się. Cała przyjemność polega na tym, żeby je oswoić. A odkrywa się je powoli: trzeba poszperać w zakamarkach, wejść za kurtyny, zajrzeć za fasady. Warto, bo Kioto wynagrodzi wysiłek po tysiąckroć. W domach odkryjemy ogrody wypełniające umysł spokojem. Za ścianami z kafelków znajdziemy relaksujące kąpiele, za murami odkryjemy stare świątynie, a na straganach nowe smaki.

Bazar Nishiki

Znajomość z Kioto zaczynam od targu z jedzeniem. Bazar Nishiki to 400 metrów zadaszonej uliczki, na której odkrywam, czym są sflaczałe warzywa w brązowej mazi (to ogórki i rzodkwie w sfermentowanych łupinach ryżu, które zostały po produkcji sake). Odmawiam spróbowania ryby fugu, szukam yuby, świeżego kożucha z tofu, podawanego z zielonym wasabi, specjalnością Kioto. Zaskakuję samą siebie smakiem słodyczy z fasoli. Zachwycam się przegrzebkami wielkimi jak dłoń. Wdycham zapach morza, choć do morza stąd daleko.

Na bazarze mijam się z paniami domu ubranymi w letnie kimona – yukaty i szefami kuchni szukającymi najświeższych składników do wystawnych posiłków kaiseki. Takie uczty mogą kosztować i kilkanaście tys. jenów (1000 jenów to 33 zł). Kucharz sam wybiera odpowiednie do pory roku składniki, balansuje potrawy tak, żeby wzajemnie się dopełniały: smakiem, kolorem i teksturą. Nawet talerze, na których podaje się dania, są specjalnie dobrane: kawałek ryby polanej brązowym sosem na prostokątnym beżowym talerzu, szpinak z sezamem ułożony tak, żeby było widać i liście i ogonki na tle białej miski, lekki mus z jajka w wysokiej czarce z ręcznie malowanymi wiosennymi scenami.

Gion (dzielnica gejsz)

Najwykwintniejsze kaiseki podaje się w dzielnicy gejsz – Gion, gdzie nad cicho szemrzącą wodą pochylają się zielone gałęzie drzew. Na wyłożonych kamiennymi płytami ulicach niesie się stukot drewnianych sandałów. Przez żaluzje sączy się światło. Czasem, kątem oka, uda się dostrzec barwną postać. Gejsze zabawiają rozmową, czytają haiku, śpiewają, tańczą, grają na tradycyjnych instrumentach – shamisen.

Słowo gei po japońsku znaczy sztuka, a sha to osoba. Osoba zajmująca się sztuką umila swoim towarzystwem wykwintne posiłki. Koszt takiego towarzystwa to nawet kilka tysięcy dolarów. Biedniejsi turyści mogą kręcić się po wąskich uliczkach, licząc na to, że dostrzegą gejszę albo maiko (uczennicę na gejszę) idącą do pracy. Ich kolorowe kimona spadają kaskadą do ziemi. Każdy drobny krok odsłania ozdobną podszewkę. Wokół kimona pas obi zwija się w kokardy, węzły, pierścienie. We włosach brzęczą grzebienie. Sposób upięcia oznacza etap nauki. Twarz upudrowana na biało, wąskie czerwone usta. Szykowanie się do wyjścia może trwać ponad dwie godziny.

Gejsze nie lubią, kiedy pstryka się im zdjęcia, zachodzi drogę, świeci fleszem w oczy. Lepsze zdjęcie zrobi się jednemu z turystów, którzy korzystają z miejscowej atrakcji – przebierz się w kimono i pospaceruj po ulicach Kioto, niczym najprawdziwsza gejsza. Oni nie mają oporów przed pozowaniem.

Świątynie Kioto

W Kioto stoi ponad dwa tysiące świątyń. W głowie kręci się od nazw: świątynia Złotego Pawilonu, świątynia Srebrnego Pawilonu, świątynia Niebiańskiego Smoka, Czystej Wody, Uspokojonego Smoka, Mchu. Najwięcej leży ich na zboczach dzielnicy Higashiyama, przez którą biegną kręte, brukowane uliczki.

Nad wejściami do sklepów wiszą papierowe latarnie. Kobiety w tradycyjnych kimonach dopełniają ten nostalgiczny obrazek. Mieszkańcy Kioto przychodzą tu zapewnić sobie szczęście. Uderzają w gong, rozpuszczają w wodzie kartki z zapisanymi problemami, zawieszają drewniane tabliczki z prośbami. I nie jest istotne, czy to świątynia buddyjska czy shintoistyczna.

Czasem na terenie buddyjskiej pagody stoi mała świątynia poświęcona kami, opiekuńczym duchom, znajdującym się we wszystkim, co nas otacza – kamieniach, drzewach, kwiatach, zwierzętach – które można poprosić o pomoc. A jeśli są nieprzyjazne, to lepiej próbować je przebłagać. Ja robię tak z kitsune – lisem. Jeśli będzie złośliwy, może posiąść człowieka, wprawiając go w nastrój melancholii i niepokoju. Przynieść pecha. Ale lis to również posłaniec bogini Inari odpowiedzialnej za interesy. Dobrze mieć go po swojej stronie.

Fushimi

Główna świątynia Inari znajduje się pod Kioto. Wzgórze jest zastawione setkami tysięcy pomarańczowych bram – torii – oddzielających to, co świeckie, od tego, co święte. Fundują je kupcy i biznesmeni z wdzięczności dla bogini. Bramy tworzą korytarze prowadzące do rozsianych na wzgórzu kapliczek. Wejść pilnują kamienne lisy.

Zostawiam im kadzidło. I idę jeszcze popatrzeć na kamienny ogród zen. Najpopularniejszy to ten w świątyni Ryōan-ji. Piętnaście kamieni tworzy kompozycję idealną, w której to, czego nie ma, jest tak samo ważne, jak to, co jest. Bez znaczenia, w którym miejscu się siedzi: zawsze jeden z kamieni jest niewidoczny.

Łaźnie Kioto

Kioto wymaga sprawnych nóg. Moja prywatna pielgrzymka po świątyniach zamienia się w trening wytrwałości. Daję odpocząć zmęczonym mięśniom w sentō – publicznych łaźniach. W nijakim budynku z fasadą z białych kafelków odkrywam mój prywatny raj. Baseny z gorącą wodą, z wrzątkiem i baseny o temperaturze gejzeru. Wannę z metalowymi płytkami, przez które przechodzi prąd. Zwykłe jacuzzi i bicze wodne z wyciągiem z żeńszenia. Sauny, w których Japonki oglądają seriale na zapoconym telewizorze, i basen z lodowatą wodą do hartowania ciała. Po dwóch godzinach wychodzę na miasto parująca, zaczerwieniona, zrelaksowana. Gotowa na kolejny dzień odkrywania Kioto. A w głowie cały czas brzęczą mi słowa mistrza ceremonii herbaty: „ichigo ichie” – „tylko ten jeden raz”. Tylko ten jeden raz spotkają się tacy goście, w takim pokoju, o takiej porze roku i będą pili taką herbatę. Więcej takie spotkanie się nie powtórzy. Chodząc po Kioto, już tęsknię za Kioto.

Jak taniej zwiedzać Kioto?