Byłeś już w Cricotece? Powinieneś odwiedzić ją jeszcze w tym roku!

To jedna z wielu anegdot o Tadeuszu Kantorze, artyście, słynącym z wybuchowego temperamentu i soczystych awantur, które zmieniały się w artystyczne happeningi. Dziś jego muzeum spektakularnie wkomponowuje się w panoramę krakowskiego Podgórza.

Projekt architektoniczny inspirowany był koncepcjami Kantora, a szczególnie ideą ambalażu (opakowania) i spięcia, które „wyzwala energię twórczą”. Budynek starej elektrowni, jak Kantorowski rekwizyt teatralny, został „opakowany” nowym, potężnym gmachem, pokrytym rdzawym cortenem.

Zwiedzający, zanim wejdzie do muzeum, znajdzie się na intrygującym placu z widokiem na Wisłę, który łączy funkcję sceny i widowni w przestrzeni publicznej. Z kawiarni umieszczonej na najwyższej kondygnacji nowego budynku rozciąga się wyjątkowa panorama Kazimierza i Starego Miasta.

Fot. Anita Andrzejewska

Elektrownia i dom noclegowy

Stary budynek i ceglany komin są częścią dawnej elektrowni, dzięki której w mieście Podgórzu już w 1900 r. uruchomiono elektryczne oświetlenie uliczne. Po przyłączeniu Podgórza do Krakowa w 1915 r. elektrownię zamknięto i zaadaptowano na Miejski Dom Noclegowo-Kąpielowy dla bezdomnych.

W czasie II wojny światowej Niemcy w pomieszczeniach łaźni przygotowywali transporty więźniów do obozów.

Obecnie mieści się tu archiwum Cricoteki, sala teatralna oraz edukacyjna.

Żywe archiwum

Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora – Cricoteka – to największa w Polsce instytucja badawcza i wystawiennicza poświęcona współczesnemu artyście.

UNESCO ogłosiło rok 2015 Rokiem Tadeusza Kantora.

Kantor był twórcą radykalnym i bezkompromisowym, jedną z najważniejszych postaci w polskiej sztuce. Malarz, reżyser autorskiego Teatru Cricot 2, scenograf, teoretyk sztuki i reformator teatru XX w., „heretyk awangardy”. Chciał, żeby sztuka była „bezużyteczna” i „autonomiczna”. Zostawił po sobie ogromną spuściznę, której opracowaniem i rozpowszechnianiem zajmuje się Cricoteka.

Ośrodek przygotował też program jubileuszowy w Polsce i za granicą z okazji ogłoszenia przez UNESCO roku 2015 Rokiem Tadeusza Kantora.

Zjawy utraconego dzieciństwa

Główna część nowego gmachu przeznaczona została na wystawy twórczości Kantora i światowej sztuki współczesnej.

Wątkiem obecnej ekspozycji jest motyw dzieciństwa, do którego często odwoływał się artysta. Wędrówkę przez wielką, szarą przestrzeń rozpoczyna się od upiornego konia-szkieletu, na którym postać Marszałka Piłsudskiego, niczym dziecięce wspomnienie, wjeżdżała na scenę w spektaklu „Niech szczezną artyści”.

Jest szafa, o której Kantor mówił: „Odkryłem nowe miejsce teatralne… szafa. Dzieci odkryły je grubo wcześniej”.

Wystawę tworzą też fragmenty tekstów, filmy i fotografie, pozwalające lepiej zrozumieć sztukę Kantora.

Fot. Anita Andrzejewska

Kurka wodna! Wanna!

Wanny, walizki, woda, papier, ruch – wszystko można wykorzystać w tworzeniu sztuki na warsztatach w muzeum. Raz dzieci budują ogromną trąbę, inspirowaną Trąbą Sądu Ostatecznego ze spektaklu Kantora i idą na plac, żeby ogłosić przez nią ważne rzeczy mieszkańcom. Innym razem bawią się w teatr cieni z użyciem codziennych przedmiotów.

W cyklu „Laboratorium Dźwięku” dzieci i seniorzy wspólnie poszukują niezwykłych brzmień zwykłych przedmiotów. Nikt, kto wyjdzie z muzeum, nie powie, że sztuka nowoczesna jest obca i niezrozumiała.

Fot. Anita Andrzejewska

Informacje praktyczne

Muzeum znajduje się przy ul. Nadwiślańskiej 2-4 w Krakowie. Czynne jest codziennie oprócz poniedziałków, w godz. 11.00-19.00.

Bilet normalny kosztuje 10 zł, ulgowy 5 zł, rodzinny 15 zł, we wtorki – wstęp bezpłatny.

Można zarezerwować oprowadzanie z przewodnikiem, również w języku obcym (rezerwacje@cricoteka.pl).

www.news.cricoteka.pl