Przepisy celne i wjazdowe: co oznacza CITES i jakich pamiątek z podróży przywozić nie wolno?

Warto wiedzieć, co się przywozi

Niedawno usłyszałam o znajomym znajomych, który wyjechał do Australii i wszystko byłoby dobrze, gdyby w drodze powrotnej, podczas kontroli bezpieczeństwa, nie zadźwięczała mu metalowa klamra od paska. Facet pasek zdjął i... tu się zaczęło. Na pytanie, skąd ma owy pasek, zgodnie z prawdą przyznał, że dostał go w prezencie jeszcze w Polsce. Kolejne kilka godzin miał już z głowy. Wybuchła afera, bo okazało się, że pasek jest zrobiony ze skóry egzotycznego krokodyla. Szczególnie ostrożnym trzeba być jeśli chodzi o specyfiki medycyny chińskiej. Plastry z piżmem, maść ze sproszkowanych kości tygrysa (nie chodzi jednak o popularny "balsam tygrysi" - do niego akurat nie ma zastrzeżeń) czy przetworzone koniki morskie, to tylko jedne z wielu przykładów medykamentów, które na granicach mogą stać się źródłem kłopotów. Na wszelki wypadek, nawet jeśli jesteśmy zapewniani, że wywóz danego produktu jest legalny, lepiej przestudiujmy jego składniki (gorzej, jeśli będą napisane "krzaczkami")

Więzienie za złamane przepisy celne?

Okazy fauny i flory, z którymi mogą być na granicach problemy, wylicza podpisana w 1973 roku Konwencja Waszyngtońska, zwana powszechnie CITES (skrót od nazwy brzmiącej po polsku: "Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem"). Chodzi o ochronę zagrożonej przyrody - na liście CITES znalazło się ponad 34 tys. gatunków, z czego ok. 5 tys. to zwierzęta, a reszta - rośliny. Przykłady, co może nas w związku z przepisami narazić na kłopoty, zamieszczamy poniżej. Karą za łamanie przepisów konwen i CITES może być wysoka grzywna, wahająca się od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, lub nawet pozbawienie wolności (od 3 miesięcy do 5 lat). Niefortunna pamiątka może więc sprawić, że powrót z wakacji okaże się bardzo traumatyczny. Są jednak pewne wyjątki od rygorystycznych przepisów CITES. Dotyczą one zwierząt lub roślin w stanie dzikim określanych jako zagrożone, ale hodowanych na farmach mających odpowiednie zezwolenia i w związku z tym wystawiających certyfikaty legalnego zakupu i wywozu. Jeśli taki dokument dostaniemy, zachowajmy go, i to nie tylko na czas podróży. Zresztą, może zamiast się zastanawiać, czy przy przekraczaniu granicy ktoś nie zakwestionuje nam legalności np. butów ze skórki wężowej, po prostu lepiej ich nie kupować.

W trosce o naturę czyli czego wywozić/przywozić nie wolno:

- wyroby (torebki, paski, buty, wypchane okazy) z krokodyli, waranów, węży należących do rodziny dusicieli (np. boa, pytony, anakondy)

- korale rafotwórcze, zarówno w formie rafy koralowej, jak i wykonanych z nich pamiątek

- muszle przydaczni (małży z mórz tropikalnych) i wykonane z nich wyroby

- skóry, czaszki i trofea z niedźwiedzi (polarnych, grizzly i innych), a także środki medycyny ludowej wykorzystujące niedźwiedzie fragmenty

- skóry, kości, leki i inne wyroby z dzikich kotów (m.in. rysiów, lampartów, ocelotów, lwów, gepardów i tygrysów)

- rzeźbione kości morsów

- wyroby z kości słoniowej, rogu nosorożca, kości hipopotamów

- skóry zebr i antylop

- papugi (z małymi wyjątkami, do których należą popularna papużka falista, nimfy, nierozłączki i aleksandretta obrożna) oraz ptaki drapieżne (za wyjątkiem 4 gatunków z rodziny kondorowatych) - chodzi zarówno o żywe i wypchane okazy, jak i o pióra oraz jaja

- produkty z ryb jesiotrowatych, w tym kawior

- storczyki, kaktusy, wilczomlecze i niektóre rośliny owadożerne - dotyczy to zarówno żywych roślin, jak i ich cebulek oraz bulw

- kolce jeżozwierza

- wyroby ze skorupy żółwi (także grzebienie i oprawki do okularów z nich wykonane)

- wyroby z wełny wikunii (do kupienia w Ameryce Południowej) i wełny zwanej shahtoosh

- wyroby z antylopy tybetańskiej

– tzw. pałeczki deszczowe (rodzaj grzechotki) zrobione z kaktusów - można je przywieźć w ilości nie większej niż trzy sztuki na osobę