Podróżowanie zmieniło Twoje życie? Ta książka jest dla Ciebie!

Po wyjątkowo poruszających „Duchach Jeremiego”, nominowanych zresztą do Nagrody Literackiej Nike, Robert Rient postanowił znaleźć raj.

Podróż w głąb siebie

Rient wyprowadził się więc z Warszawy, spakował plecak i zdecydował się wyruszyć w podróż do najdalszych zakątków świata, żeby zgubić siebie i ponownie odnaleźć. Reportażysta, pisarz, łamiący stereotypy i ramy metodologii coach, a także znany z erudycji dziennikarz po raz pierwszy postanowił sam sobie zostać przewodnikiem. Zdecydował się najdalej, jak to możliwe, odsunąć odium uwikłania w idee i wskazówki, jak żyć. Szuka całkowicie na własną rękę, poza „szlakiem świątyń, rytuałów, książek o oświeceniu, satsangów, wiary, medytacji”. Skacze na głęboką wodę.

Szlaki autora prowadzą koleją transsyberyjską przez lodowatą Rosję, upalną Tajlandię, kolorową Malezję, bajeczną Nową Zelandię, tajemnicze Peru i Wyspę Wielkanocną. Nad „wielką wodą” Jenisej w Rosji doświadcza dolegliwości pamięci: tego, co wydawałoby się, że zapomnieliśmy, a wciąż w nas oddycha. Nowozelandzka Kraina Hobbitów zachwyca barwnością, a pobudza w podróżniku wspomnienie dziecięcej samotności. Machu Picchu w Peru jako symbol uporczywego trwania skłania do refleksji, że i bez nas świat sobie poradzi. Monolityczne Moai na Wyspie Wielkanocnej, zwrócone w kierunku wnętrza ziemi, każą przyglądać się sobie z uważnością i wskazują na związki z tym, co odwieczne.

W poszukiwaniu siebie przeszkadzają podróżnikowi kolejno: ciało z jego uciążliwą psychosomatyką, krępująca bliskość fizyczna obcych, wszędobylskość schematów, piekło Innego i paradoksy samotności. Ciekawym motywem powracającym w „Przebłysku” są baczne obserwacje ciała. Rient rejestruje i opisuje najdrobniejszą fizyczną reakcję: a to na zmianę klimatu, a to na usilne próby zaprzyjaźnienia się w jednym przedziale z rosyjskim współspaczem. Ciało staje się katalizatorem przeżyć, barometrem i kompasem.

Tymczasem umysł, obarczony wiedzą i doświadczeniem, co chwilę podsyła podróżnikowi myśl, że traci czas, marnuje pieniądze, niczego nie osiąga, donikąd nie zmierza. „Dookoła świata, dookoła siebie” to zapis filozoficznej, momentami heroicznej podróży do swoich źródeł i źródeł pierwotnego lęku zawartego w pytaniu: „jaki powinienem być?”.

Poza zasięgiem

Rient wyrusza też w głąb lasu - tam gdzie nie ma internetu, łączności komórkowej i elektryczności. Obserwuje, jak podróż otwiera i zatrzymuje pędzący umysł, każe podważać zasady i nazywać kolejne, manipuluje pamięcią i stwarza historie. Próbuje obserwować uczciwie to, co umie i wie o świecie, by znaleźć to, do czego udało mu się dotrzeć samodzielnie. Mówi o sobie: „zbierałem tak zwaną życiową mądrość przez całe życie, czuję się przepełniony. Chcę wiedzieć, kim jestem bez tych wszystkich idei, zasad i wartości, które otrzymałem w spadku.”

Rient w trakcie podróży analizuje siebie, próbuje wydobyć się z kontekstów kultury, pamięci i zgromadzonych doświadczeń. Odkrywa, że pragnienie bycia samotnym nie jest tożsame z niechęcią wobec ludzi, jest raczej wyborem pogłębiania związków, które przeoczył – czyli z naturą i sobą.

Przejmującą ciszę egzotycznych przestrzeni przerywa głównie monolog umysłu - najgłośniejszego stworzenia, jakie kiedykolwiek spotkamy na swojej drodze.

Rient pisze obrazami

Wielkim walorem „Przebłysku” są również plastyczne, malarskie wręcz kadry zachowane z podróży. Ich egzotykę utrwalił na zdjęciach, którymi książka jest bogato ilustrowana, choć nie widać w nich pozy – stanowią zachowany w pamięci i na cyfrowym nośniku ślad obecności. Przebłysk pamięci. Ucieleśniony flashback. Rient pisze obrazami, które stają się pretekstem do swobodnego dryfowania i kolejnych poszukiwań, siłą rzeczy przywołujących wspomnienia i zapisane w ciele wrażenia:

Widoki i po-widoki skłaniają Rienta do analiz, a te z kolei urastają do rangi podróżniczej i filozoficznej eseistyki:

Całym ciałem...

Poruszająca, intymna i intensywna opowieść Rienta prowadzi przez egzotykę Innego, którego najbardziej boimy się w sobie. To również sensualna kronika: smaków, zapachów, dźwięków, fotografii, snów i wewnętrznych drżeń. Rient ma również odwagę całkowicie „wyzerować” świadomość. W tym celu bierze udział w niebezpiecznej i ekscytującej ceremonii ayahuaski. Spożycie zawartej w chakrunie DMT (dimetylotryptaminy, czyli molekuły duszy) ma wprawiać uczestnika rytuału w stan znany mu w trzech sytuacjach: narodzin, śmierci i przeżywania głębokiego cierpienia. Towarzyszą temu wizje i wgląd wykraczający poza intelekt. Autor mierzy się również z tym stanem – szaman instruuje go również, jak odróżnić halucynacje od dostąpienia zaszczytu wizji.

Podróż Roberta Rienta prowadzi przez kraje i kontynenty, przez niedoskonałość ludzkiego ciała, religijne i filozoficzne prawdy i półprawdy, meandry umysłu, który próbuje wyzwolić się z pułapek i schematów, wreszcie: przez inspirujące teksty kultury. Liczne nawiązania do literatury, przypisy i wskazówki estetyczne tworzą coś na kształt niezwykłej mentalnej mapy. Każdy czytelnik rozkoduje ją samodzielnie, podążając szlakami Rienta. Uniwersalność mapy, którą stworzył, pozwala również w każdej chwili zboczyć z obranego kierunku. Subtelne wskazówki, które autor zostawia czytelnikom, działają na zasadzie atramentu sympatycznego – w zależności od stopnia zaangażowania w poszukiwanie siebie, czytelnik poszczególne znaki samodzielnie doświetli. Lektura „Przebłysku” może swobodnie stanowić przyczynek do rozpoczęcia własnych poszukiwań: eksploracji pamięci i jej misternej konstrukcji opartej na nieświadomych schematach, naleciałościach i obrazach. Podróż wewnętrzna Rienta udowadnia również, że momenty olśnień, pojedynczych epifanii i konfrontacji ze swoim prawdziwym „ja” dostępne są tylko w formie błysku, bliku, nieuchwytnej iskry w nurcie czasu i obrazów.

„Przebłysk. Dookoła świata, dookoła siebie” to opowieść o samotności i gotowości jej przyjęcia; poczuciu wyobcowania i historii dochodzenia do akceptacji swojej odrębności. To zaproszenie do podróży, którą odbywa się zarówno w sobie, jak i poza sobą. I historia wielkiego, niemożliwego Pojednania.