Pierwsza podróż do Izraela: bezpieczeństwo, obyczaje, dokumenty, transport

Wycieczka do Izraela

Najszybszym i najwygodniejszym sposobem na dotarcie do Izraela jest droga lotnicza (podróż trwa niewiele ponad trzy godziny). Do Tel Awiwu polecimy linią Wizz Air z Warszawy i Katowic lub Ryanairem z Gdańska, Krakowa, Poznania i Wrocławia. Przy rezerwacji z wyprzedzeniem koszt biletu może zamknąć się już w kwocie 400 zł.

Alternatywą jest podróż narodową linią izraelską El Al (www.elal.co.il), uważaną za jedną z najbezpieczniejszych w świecie, lub LOT (www.lot.com). Ze względu na szczegółową odprawę warto stawić się na lotnisku mniej więcej trzy godziny przed odlotem.

Na wycieczkę do Izraela można wybrać się również drogą lądową (ale tylko przez granicę z Egiptem lub Jordanią) lub morską. Informacje o rejsach znajdziemy pod adresem www.rosenfeld.net.

Dokumenty i waluta

Polacy nie potrzebują wizy na pobyt w Izraelu w celach turystycznych. Pozwolenie udzielane jest na lotnisku (lub innym przejściu granicznym) na okres maksymalnie 3 miesięcy. Ma postać osobnego dokumentu, co nie jest bez znaczenia, zwłaszcza dla osób planujących późniejsze wyjazdy do krajów arabskich. Trzeba też okazać paszport, ważny co najmniej 6 miesięcy od chwili przekroczenia granicy, rezerwację hoteli oraz podać trasę wycieczki.

Przy wjeździe i wyjeździe z Izraela z osobami podróżującymi przeprowadzana jest rozmowa na temat charakteru pobytu. Należy zawsze mieć przy sobie paszport lub inny dokument potwierdzający tożsamość, warto zaopatrzyć się przed wyjazdem w polisę ubezpieczeniową.

Obowiązującą w Izraelu walutą jest nowy szekel izraelski – NIS (wymiennie stosuje się skrót ILS), który dzieli się na 100 agorot. Jego kurs wynosi obecnie ok. 1 zł. Korzystniej jest wymienić pieniądze na miejscu, zabierając ze sobą np. dolary amerykańskie. Znalezienie bankomatu nie stanowi problemu, podobnie jak dokonywanie płatności kartą.

Klimat Izraela

Centralna część Izraela leży w obrębie klimatu śródziemnomorskiego, jednakże nie bez znaczenia pozostaje bliskość Sahary oraz Półwyspu Arabskiego. Połączenie tych czynników daje w konsekwencji długie, gorące i suche lata oraz łagodne zimy ze sporą ilością opadów. Średnia temperatura powietrza w styczniu wynosi ok. 10 °C, a w lipcu i sierpniu ok. 30 °C.

Najlepszym momentem na odwiedzenie Izraela jest późna wiosna (kwiecień-maj) lub wczesna jesień (wrzesień-październik). Klimat zbliżony jest wówczas do polskiego lata i nie powinien być odczuwany jako uciążliwy.

Transport

Dystans między zachodnim wybrzeżem Izraela a Morzem Martwym, wyznaczającym jego wschodnią granicę, to zaledwie 100 km, czyli mniej niż odległość między Warszawą i Łodzią. Dzięki niewielkim odległościom wycieczkę do Izraela z łatwością można zorganizować tak, by w stosunkowo krótkim czasie sporo zwiedzić.

Dla kilkuosobowej grupy, która zamierza intensywnie eksplorować kraj, najwygodniejszym wyjściem będzie wypożyczenie samochodu. Do wyboru mamy szereg firm, których oferty porównać można na stronie www.rentalcars.com. Zazwyczaj podstawowym warunkiem wypożyczenia jest określony wiek kierowcy – minimum 24 lata. Ceny paliwa są w Izraelu nieco wyższe niż w Polsce. Akceptowane jest polskie oraz międzynarodowe prawo jazdy.

Powszechnym środkiem transportu są autobusy. Największym krajowym przewoźnikiem jest Egged. Za przejazd z Tel Awiwu do Jerozolimy zapłacimy niecałe 20 NIS. W ofercie znajdują się też bilety powrotne, jednodniowe czy wieloprzejazdowe. Rozkłady jazdy wraz z cenami i promocjami dostępne są w internecie pod adresem www.egged.co.il.

W centralnej części kraju można się również poruszać koleją. Ceny biletów zbliżone są do autobusowych (www.rail.co.il). Wciąż popularne jest także podróżowanie autostopem.

Transport publiczny, z nielicznymi wyjątkami, zatrzymuje się na czas szabatu. Dotyczy to także pociągów na lotnisko, które przestają kursować w piątek wieczorem i ruszają ponownie w sobotę po zachodzie słońca.

Elektryczność

Wtyczki i gniazda elektryczne w Izraelu różnią się od europejskich. Rozwiązaniem jest zakup adaptera (można je często wypożyczyć w hotelach), często jednak wtyczki przenośnych urządzeń (czyli tych bez styku uziemienia: zasilacze do telefonów komórkowych, niektóre zasilacze do laptopów) pasują bezpośrednio do izraelskich gniazdek.

Wycieczka do Izraela: czy jest bezpiecznie?

Izrael jest bezpiecznym i przyjaznym krajem, zwłaszcza jeśli poruszamy się typowo turystycznymi szlakami. Należy jednak zachować ostrożność przy zbliżaniu się do granic terytorium Autonomii Palestyńskiej.

Nocleg

Zakwaterowanie w Izraelu nie różni się wiele od zachodnioeuropejskich standardów. Trzeba mieć na uwadze, że niektóre hotele podnoszą ceny w miesiącach letnich. Za 2-osobowy pokój w pensjonacie lub 2-gwiazdkowym hotelu ze śniadaniem wliczonym w cenę zapłacimy poza sezonem ok. 200 zł. Turyści o mniej zasobnych portfelach mogą wybierać spośród szerokiej gamy hosteli, które oferują miejsca w wieloosobowych pokojach już od 50 zł za noc. Niektóre z nich mają nawet w swoim cenniku noclegi na... dachu. Większość hosteli zapewnia swoim gościom śniadanie oraz pościel wliczone w cenę.

Można również pójść w ślady wielu Izraelczyków i rozbić namiot na łonie natury lub na plaży (jest to legalne, o ile w danym miejscu nie ma znaków zakazu obozowania). W całym kraju dostępne są również kempingi, gdzie oprócz miejsca na namiot znajdziemy prysznice, toalety, a często także nieźle wyposażone kuchnie.

Jedzenie

Ceny głównego dania w restauracji zaczynają się od 60 szekli. W znalezieniu ciekawego lokalu z pewnością pomoże strona www.restaurants-in-israel.co.il. Lokalnych przysmaków można też poszukać na ulicznych straganach. Świeżo wysmażony falafel z ulicznej budki to wydatek rzędu 7-10 szekli, w podobnej cenie kupimy na bazarze paczkę jeszcze ciepłych chlebków pita posypanych przyprawą zatar (warto spróbować!) i pokaźne opakowanie hummusu. Aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek, warto zwrócić uwagę, do których z ulicznych stoisk ustawiają się kolejki mieszkańców.

Izraelskim zwyczajem są napiwki nie tylko w restauracjach, ale również w barach i kawiarniach. Wynoszą one zazwyczaj ok. 10-15% wartości zamówienia.

Obyczaje

W trakcie wycieczki do Izraela, w miejscach związanych z religią żydowską i chrześcijańską należy przestrzegać zasad związanych z ubiorem. Kobiety muszą pamiętać o zakrytych ramionach i kolanach. Przy Ścianie Płaczu można wypożyczyć chusty przy wejściu dla kobiet, natomiast mężczyźni otrzymają jarmułkę przy wejściu dla mężczyzn.

W ultraortodoksyjnych dzielnicach, takich jak Mea She’arim w Jerozolimie, zasady ubioru są bardziej rygorystyczne, o czym przypominają duże znaki informacyjne przy wejściach do dzielnicy. Dla kobiet oznacza to długie spódnice (spodnie uważane są tam za nieskromne), koszule z długimi rękawami i luźne ubranie. Mężatki muszą mieć także zakryte włosy.

Niektóre z plaż podzielone są na osobne sekcje dla kobiet i mężczyzn.

W piątek o zachodzie słońca rozpoczyna się szabat. Należy wcześniej zaopatrzyć się w artykuły spożywcze i inne niezbędne towary, bowiem aż do zachodu słońca w sobotę większość sklepów, urzędów i firm pozostanie zamknięta – wyjątkiem są usługi zlokalizowane w dzielnicach muzułmańskich. W miejscowościach turystycznych wiele restauracji, klubów i barów jest otwartych nawet w czasie szabatu.

Święta w Izraelu

Daty świąt żydowskich ustalane są zgodnie z księżycowym kalendarzem hebrajskim, dlatego każdego roku terminy w kalendarzu europejskim nieznacznie się zmieniają. Oto najważniejsze święta judaizmu:

Luty/Marzec

Purim – upamiętnia uratowanie Żydów od zagłady w perskim królestwie Achemenidów.

Marzec/Kwiecień

Pesach (Pascha) – świętuje się na pamiątkę wyzwolenia Żydów z niewoli egipskiej. Dzień wolny od pracy.

Maj/czerwiec

Szawuot, czyli Święto Tygodni – upamiętnia ofiarowanie Mojżeszowi Tory na górze Synaj. Dzień wolny od pracy.

Wrzesień/październik

Rosz ha-Szana, żydowski Sylwester, świętowany przez dwa dni. Rozpoczyna dziesięciodniowy pokutny okres Dni Trwogi, zakończony świętem pojednania Jom Kippur, które jest najświętszym dniem w religii żydowskiej. Rosz ha-Szana i Jom Kippur to dni wolne od pracy. Dodatkowo w czasie święta Jom Kippur nie działają lotniska, przejścia graniczne, telewizja itp.

Sukkot, czyli Święto Namiotów, odbywa się 7 dni po Jom Kippur. Celebrowane na pamiątkę wędrówki narodu żydowskiego po ucieczce z Egiptu. W tym okresie religijni Żydzi śpią w namiotach budowanych przy domach. Dzień wolny od pracy.

Październik

Simchat Tora, czyli Radość Tory. Świętuje koniec cyklu czytania Tory w synagogach. Dzień wolny od pracy.

Grudzień

Chanuka, czyli Święto Świateł – upamiętnia cud menory w Świątyni Jerozolimskiej.