Musaka czy naleśniki z kasztanami? Kulinarny przewodnik po 5 wyspach Morza Śródziemnego

Kuchnia śródziemnomorska: Sardynia

Kuchnia nadmorskiej części Sardynii jest lekka i prosta; obfituje w potrawy z owoców morza i ryb. Prawdziwym przysmakiem, spotykanym także w innych regionach Morza Śródziemnego, jest bottarga (na zdj.), czyli suszona ikra, najczęściej tuńczyka. Dania w głębi wyspy zdecydowanie częściej bazują na mięsach, zwłaszcza cielęcinie, jagnięcinie i koźlinie, rzadziej jada się dziczyznę.

W przeciwieństwie do tradycyjnej kuchni włoskiej, rzadko serwuje się tutaj makarony. Ich miejsce zajęły pizza i chleb. Pieczywo, podawane przeważnie z dodatkiem oliwy i czosnku, to najczęstsza przystawka.

Dieta śródziemnomorska Sardyńczyków obfituje też w warzywa i owoce: oliwki, cytrusy, karczochy, paprykę, cukinię, a także sery, głównie kozie i owcze (najpopularniejszym jest pecorino sardo). Najbardziej nietypowym serowym przysmakiem jest casu marzu, którego produkcję opiera się m.in. na larwach much.

Kuchnia śródziemnomorska: Kreta

Ma opinię najzdrowszej w Europie. To kwintesencja kuchni śródziemnomorskiej. Tym, którzy gustują w kuchni Grecji kontynentalnej, smaki Krety mogą się znajomo kojarzyć, jednak więcej tu świeżych warzyw, ziół, aromatycznych przypraw, ryb i owoców morza. W tawernach posiłek zaczyna się przeważnie od przystawek (mezedes), których wybór jest ogromny. Najlepiej zacząć od świeżego pieczywa, serwowanego z pastami, oliwą i dipem na bazie ogórka i jogurtu – tzatziki. Kuchnia śródziemnomorska na Krecie obfituje w smażone i pieczone warzywa, popularne również w innych rejonach, zarówno na kontynencie, jak i wyspach greckich – faszerowane papryki, cukinie i bakłażany. Bazą wielu potraw, w tym kultowej sałatki greckiej zwanej tu choriatiki, jest ser feta, produkowany z mleka krowiego i koziego. Warto spróbować saganaki feta (na zdj.), czyli pieczonego sera z pomidorami i przyprawami, zawijanego w folię.

Kreteńczycy częściej niż inni Grecy spożywają wieprzowinę. Choirino kritiko to smażone kotlety, serwowane najczęściej z pieczonym lub smażonym bakłażanem i ziemniakami. Z innych śródziemnomorskich potraw mięsnych spróbujemy tu musaki, souvlaki (szaszłyków wieprzowych) i pasticcio (zapiekanki makaronowej z mięsem mielonym i pomidorami).

Podstawą deserów są bakalie, syropy owocowe, miód i cienkiego ciasta – filo.

Kuchnia śródziemnomorska: Sycylia

Kuchnia Sycylii łączy włoskie smaki z greckimi i arabskimi. Podstawą posiłku jest makaron serwowany najczęściej ze smacznymi i prostymi sosami na bazie oliwy, soczystymi pomidorami i czosnkiem, a także rybami i owocami morza. Przykład? Spaghetti z sardelami albo przepyszna pasta con alici (na zdj.) – makaron z czosnkiem i oliwą. Tak jak w całych Włoszech, na Sycylii niemal wszędzie zjemy pizzę, ale mogą przeważać w niej składniki morskie (sardynki, krewetki) lub warzywa.

Wpływy arabskie widoczne są głównie w deserach i ciastach pełnych bakalii, cytrusów i kandyzowanych owoców (np. biszkoptowa cassata z ricottą). W karcie alkoholi dominuje słodki, lokalny typ wina Marsala.

Kuchnia śródziemnomorska: Malta

Malta chętnie czerpie z kuchni włoskiej, tureckiej, tunezyjskiej i hiszpańskiej. Tutejsze menu jest wyjątkowo różnorodne. Tak jak we Włoszech, wiele dań na wyspie przygotowuje się na bazie makaronu. Przez lata maltańscy kucharze stworzyli jednak własne wariacje makaronowych przysmaków takie, jak timpana – zapiekanka z mięsem mielonym, pomidorami, serem, jajami i delikatnym, kruchym ciastem.

Jak przystało na kuchnię śródziemnomorską, w diecie maltańskiej nie brakuje świeżych warzyw, na bazie których przygotowuje się przeróżne sałatki. Bakłażany i karczochy zapieka się również z rozmaitymi farszami – przeważnie mięsnymi – posypuje pietruszką i podaje z pieczywem. Warzywa dodaje się również do zup: minestry (zupa jarzynowa) czy soppa tal armla (jarzynowa z kozim serem). Z dań rybnych i owoców morza serwuje się krewetki, homary i tuńczyki. Mięso tuńczyka jest częstym dodatkiem do przystawek w formie kanapek podawanych z pomidorami i nasączonych oliwą.

Z mięs dominują królik (malt. fenek; na zdj.), wołowina, kurczak i jagnięcina. Królika przyrządza się przeważnie na trzy sposoby: piecze, smaży albo dusi w czerwonym winie (fenek biz-zalta).

Maltańskie słodycze łączą smaki włoskie z arabskimi. Popularne są ciasteczka z nadzieniami np. mqaret (z farszem z daktylami) lub kanoli (z wiśnią, ricottą i migdałami).

Kuchnia śródziemnomorska: Korsyka

Korsykańska kuchnia bazuje na mięsach – słynie z naturalnych hodowli bydła – i wyrobach mleczarskich. Coraz więcej tutejszych gospodarstw dba o środowisko i ma ekologiczny charakter. Najpopularniejszym produktem z Korsyki są wędliny wieprzowe: lonzu (wędzona polędwica), coppa (schab marynowany w ziołach i czerwonym winie), prosuttu (odpowiednik włoskiej szynki parmeńskiej) czy boczek znany jako panzetta. Dzięki ziołom korsykańskie wędliny są bardzo aromatyczne. Mieszkańcy wyspy równie chętnie jadają dziczyznę (np. pieczone bekasy) i ryby, zarówno morskie, jak i rzeczne.

Mieszkańcy gór, gdzie na szeroką skalę hoduje się owce i kozy, zaopatrują Korsykę w mleko i sery – najpopularniejszymi są ostry ser niolo z mleka owczego i Barocciu, przypominający w smaku ricottę. Smak serów zależy w dużej mierze od tego, czym i w jaki sposób karmione są zwierzęta.

Korsykanie jadają głównie potrawy sezonowe – dobrze przyprawione, ale raczej mało skomplikowane. Twierdzą, że ich siłą są naturalny smak i wysoka jakość. Tak jak w kuchni francuskiej, na Korsyce powszechnie jada się kasztany; faszeruje się nimi m.in. naleśniki (fritelli a gaju frescu).

Korsyka to jedyny region we Francji, gdzie uprawia się klementynki, czyli mieszankę mandarynki z pomarańczą gorzką. Wykorzystuje się je jako dodatek do deserów i w produkcji soków owocowych. Z ciast najpopularniejsza jest tarta serowa z dodatkiem spirytusu – fiadone. Chlubą korsykańskich produktów regionalnych jest miód – miel de corse.