Ciekawe miejsca w Polsce

Tajemnice Tarnowskich Gór. Co kryje się pod ziemią?

Agnieszka Rodowicz, 23.10.2017

Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach

fot.: Agnieszka Rodowicz

Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach
Tarnowskie Góry były kiedyś centrum przemysłu wydobywczego. Spacerując zadbaną starówką, trudno uwierzyć, że pod nami znajduje się 150 km szybów, sztolni, chodników i komór wydobywczych.

Szczęść Boże! – witają mnie pracownicy Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach, która w lipcu 2017 roku została wpisana na listę UNESCO. Wielu z nich to emerytowani górnicy. Ich pozdrowienie to także nazwa jednego z szybów. Jest też Pomoc Szczęściu, Anioł oraz sztolnia Boże Wspomóż.

Boska pomoc musiała być potrzebna ludziom pracującym tu już w XVI w. Na kopalnie mówiono wtedy „góry”. Stąd nazwa miasta, które wyrosło w miejscu drążenia ziemi. Robili to w ciemności i pocie czoła gwarkowie, czyli ówcześni przedsiębiorcy.

– W tamtych czasach każdy mógł wydzierżawić kawałek ziemi i zacząć szukać w niej skarbów – wyjaśnia Grzegorz Rudnicki ze Stowarzyszenia Miłośników Historii i Zabytków Ziemi Tarnogórskiej.

NA TEMAT:

Początkowo kopano korytarze oraz drążono w skałach komory, wybierając z żył i gniazd cenne złoża rud srebra, ołowiu i cynku. Wszystkie prace wykonywano ręcznie. Z czasem zainstalowano drewniane kieraty napędzane siłą ludzkich i końskich mięśni. Potem maszyny parowe. Dlatego od końca XVIII w. wyrobiska były już znacznie głębsze, szersze i solidniejsze.

Zwiedzanie Kopalni Srebra

Zjeżdżam windą zainstalowaną w szybie Anioł do zrekonstruowanych wyrobisk z XVIII i XIX w. Wędruję przez kręte korytarze, oglądam komory wydobywcze, zaglądam do szybów.

Kopalnie to też unikalny system gospodarowania wodami podziemnymi, które były największym zagrożeniem dla górników. Odprowadzano je siecią sztolni i roznosów (rowów) do położonych niżej rzek Dramy i Stoły. Z czasem zaczęło brakować wody na powierzchni, dlatego tę wydobytą z kopalni dostarczano mieszkańcom miasta i okolic.

Na liście UNESCO znalazły się też pozostałości stacji wodociągowej z XIX w., budynki, szyby oraz hałda, która wyrosła za miastem z wysypywanych tu odpadów, i wreszcie park miejski, który powstał w 1903 r. w miejscu dawnych wyrobisk.

Kopalnia Srebra
Kopalnię Srebra można zwiedzać też łodzią, fot. materiały prasowe

Historia starej kopalni

  • 1526 r. – Jan II Dobry, książę opolski, nadaje przywilej wolności górniczej na terenie swych włości. Tarnowskie Góry uzyskują prawo do wydobycia cennych złóż
  • 1784 r. – uruchomienie królewskiej kopalni rud srebra i ołowiu Fryderyk
  • 1788 r. – w kopalni Fryderyk rozpoczyna pracę pierwsza na obecnych ziemiach polskich maszyna parowa
  • 1834 r. – otwarcie Sztolni Głębokiej Fryderyk o długości 4600 m. Jej część to dostępna do zwiedzania Sztolnia Czarnego Pstrąga
  • 1903 r. – na dawnych terenach górniczych powstaje park miejski. Wydobycie rudy srebra i ołowiu w rejonie tarnogórskim ostatecznie kończy się w 1912 r.
  • 1957 r. – udostępnienie turystom Sztolni Czarnego Pstrąga
  • 1976 r. – otwarcie Zabytkowej Kopalni Srebra

Informacje praktyczne

Zwiedzanie Kopalni Srebra obejmuje oglądanie multimedialnego muzeum i wędrówki podziemnymi korytarzami. Na powierzchni jest ekspozycja maszyn parowych. Kilka kilometrów dalej, w Sztolni Czarnego Pstrąga, odbywa się najdłuższy w Polsce (600 m) podziemny przepływ łodziami. Wstęp do obu obiektów – 55 zł (www.kopalniasrebra.pl).

Niedaleko Sztolni Czarnego Pstrąga jest 4-gwiazdkowy hotel Na Podzamczu, dwójka od 220 zł (www.hotelnapodzamczu.pl).

Polub nas na Facebooku!

Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody TIME S.A. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa tzn. bez zgody TIME S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.