Synagoga w Zamościu odzyskała blask

5 kwietnia nastąpi uroczyste otwarcie Centrum „Synagoga” w renesansowej synagodze na Starym Mieście w Zamościu, która odzyskała dawny, imponujący wygląd dzięki staraniom Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Temu wydarzeniu towarzyszyć będzie międzynarodowa konferencja naukowa „Historia i kultura Żydów w Zamościu i na Zamojszczyźnie”.

Jak poinformowała Monika Krawczyk, dyrektor generalny Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w gmachu synagogi działa już punkt informacji turystycznej i kulturalnej Szlaku Chasydzkiego oraz Multimedialne Muzeum Historii Żydów Zamościa i Okolic. Centrum „Synagoga” zajmie się działalnością edukacyjną i kulturalną, atrakcyjną zarówno dla mieszkańców miasta, jak i dla turystów podróżujących Szlakiem Chasydzkim. To tutaj zwiedzający będą mogli bliżej poznać dzieje społeczności żydowskiej, która przez stulecia współtworzyła intelektualne, religijne i kulturowe oblicze regionu. Część powierzchni budynku zaadaptowano na pomieszczenie dla organizacji pozarządowych zajmujących się kulturą. Synagoga będzie również pełnić funkcje religijne, służąc za miejsce modlitwy grupom żydowskim odwiedzającym Zamość.

Zamojska synagoga znajduje się na obszarze wpisanym na listę Światowego Dziedzictwa Kultury. Jest jednym z najwspanialszych zabytków kultury żydowskiej w Polsce. Jednak przez lata była w złym stanie technicznym. Swoje „drugie życie” uzyskała, gdy w 2005 roku stała się własnością Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego (z siedzibą w Warszawie), które postanowiło przekształcić budynek, po przeprowadzeniu prac budowlanych i konserwatorskich, w nowoczesne, wielofunkcyjne centrum kulturalne na potrzeby Szlaku Chasydzkiego oraz mieszkańców. Realizację tych ambitnych planów umożliwiło wsparcie finansowe krajów Unii Europejskiej.  Projekt Fundacji „Rewitalizacja renesansowej synagogi w Zamościu na potrzeby Szlaku Chasydzkiego oraz lokalnej społeczności” uzyskał wsparcie Islandii, Liechtensteinu i Norwegii. Kraje te dofinansowały przedsięwzięcie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego.

Fundacja zajęła się także restauracją i przywróceniem do życia zespołu synagogalnego w Kraśniku, który obok synagogi w Zamościu ma być najważniejszym elementem Szlaku chasydzkiego na Zamojszczyźnie. Obecnie są tam prowadzone prace zabezpieczające przed dalszą degradacją zabytku. Kraśnicki zespół synagogalny tworzą dwie bożnice. Większą, barokową, we wnętrzu której zachowały się fragmenty cennych polichromii, wzniesiono w XVII w. Druga, mniejsza, zwana przyszkółkiem, pochodzi z I połowy XIX w. Centrum ma przede wszystkim promować wielokulturowość regionu. W budynku mniejszej synagogi lokum znajdzie nowoczesna biblioteka multimedialna oraz  multimedialne Muzeum Żydów Kraśnika i Okolic. Drugi, większy budynek, będzie pełnił kilka funkcji: znajdzie się w nim centrum lokalnych organizacji pozarządowych zajmujących się kulturą, a także sala przeznaczona na koncerty, konferencje i wystawy.

Więcej na www.fodz.pl

Zdjęcie: Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, www.zamosc.fodz.pl